Liturgia Kościoła wspomina tego dnia uroczysty wjazd Pana Jezusa do Jerozolimy, o którym mówią wszyscy czterej Ewangeliści. Uroczyste Msze św. rozpoczynają się od obrzędu poświęcenia palm i procesji do kościoła. Zwyczaj święcenia palm pojawił się ok. VII w. na terenach dzisiejszej Francji. Z kolei procesja wzięła swój początek z Ziemi Świętej. To właśnie Kościół w Jerozolimie starał się bardzo dokładnie powtarzać wydarzenia z życia Pana Jezusa. W IV w. istniała już procesja z Betanii do Jerozolimy, co poświadcza Egeria (chrześcijańska pątniczka pochodzenia galijskiego lub hiszpańskiego). Autorka tekstu znanego jako Itinerarium Egeriae lub Peregrinatio Aetheriae ad loca sancta. Według jej wspomnień w Niedzielę Palmową patriarcha otoczony tłumem ludzi wsiadał na osiołka i wjeżdżał na nim do Świętego Miasta, zaś zgromadzeni wierni, witając go z radością, ścielili przed nim swoje płaszcze i palmy. Następnie wszyscy udawali się do bazyliki Zmartwychwstania (Anastasis), gdzie sprawowano uroczystą liturgię. Procesja ta rozpowszechniła się w całym Kościele. W Rzymie szósta niedziela Przygotowania Paschalnego początkowo była obchodzona wyłącznie jako Niedziela Męki Pańskiej, podczas której uroczyście śpiewano Pasję. Dopiero w IX w. do liturgii rzymskiej wszedł jerozolimski zwyczaj urządzenia procesji upamiętniającej wjazd Pana Jezusa do Jeruzalem. Z czasem jednak obie te tradycje połączyły się, dając liturgii Niedzieli Palmowej podwójny charakter (wjazd i pasja). Jednak w różnych Kościołach lokalnych procesje te przybierały rozmaite formy, np. biskup szedł pieszo lub jechał na oślęciu, niesiono ozdobiony palmami krzyż, księgę Ewangelii, a nawet i Najświętszy Sakrament. Pierwszą udokumentowaną wzmiankę o procesji w Niedzielę Palmową przekazuje nam Teodulf z Orleanu (+ 821). Niektóre przekazy podają też, że tego dnia biskupom przysługiwało prawo uwalniania więźniów.
Uroczystość Niedzieli Palmowej współcześnie w Jerozolimie
Przy triumfalnym wjeździe Jezusa do Jerozolimy pierwsze witały Go dzieci. Niedziela Palmowa — to ich święto, idą więc z palmami w rękach na czele orszaku, który zbliża się do Cedronu. Łaciński patriarcha Jerozolimy, superior ojców franciszkanów, strażnik miejsc świętych, kler i wszyscy okoliczni wierni zbierają się wczesnym popołudniem na Górze Oliwnej, w Betfage, w miejscu, skąd wyruszył Jezus, by wkroczyć uroczyście do Miasta Świętego. Stąd też wyrusza procesja. Przed jej rozpoczęciem odczytuje się fragment Ewangelii św. Mateusza. Dawniej, gdy padały słowa: "Idźcie do wsi, która jest przed wami, a zaraz znajdziecie oślicę związaną i źrebię jej z nią..." (Mt 21,2), dwaj zakonnicy przyprowadzali osła, na którym kładli parę szat i kierowali go do ojca strażnika, ubranego w komżę i stułę, trzymającego w ręku trzcinę. Równocześnie wszyscy obecni zdejmowali płaszcze, okrycia, welony i turbany, i rzucali je na ziemię. Inni słali drogę gałązkami kwiatów i pachnących ziół zebranych na polach. Dziś procesja zatrzymuje się na wysokości Dominus Flevit (Jezus zapłakał), to znaczy na zboczach Góry Oliwnej, tam, gdzie Jezus płakał nad Jerozolimą, przepowiadając jej zagładę. Panorama jest zachwycająca: przed oczami roztacza się całe miasto z prostą linią muru na pierwszym planie i z bramą, przez którą wjechał Chrystus. Dzisiaj to przejście jest zamurowane, na jego miejscu wznosi się podwójna arkada Złotych Drzwi, które zostaną otworzone — jak się mówi — dopiero na przyjście Jezusa na Sąd Ostateczny. Procesja okrąża więc esplanadę Świątyni, gdzie wznosi się Meczet Omara (na miejscu Świętego Świętych). Na prawo przez bramę świętego Szczepana docieramy poprzez uliczki Starego Miasta arabskiego na pole Hosanna... |
